De historie van de topklasse

Vele jaren geleden probeerde men al te sleutelen aan de vorm van het voetbal, toen zonder succes. De KNVB gaat er nu helemaal voor. In het voorjaar van 2008 beslist het amateurvoetbal over een forse herstructurering. De KNVB wil de topklasse invoeren. In een serie belicht De Gelderlander tal van aspecten van het plan. De topklasse is allesbehalve een nieuw fenomeen in voetballand.In het voorjaar beslist het amateurvoetbal over de invoering. Er wordt bij de KNVB al jaren gediscussieerd over de structuur van het amateurvoetbal. De bondsofficials vinden het Nederlandse systeem verouderd. Daarom is het plan Optimalisering Voetbalpiramide gelanceerd. Nogmaals, het is een plan. In de opzet van de KNVB moeten de clubs zich in het seizoen 2008-2009 kwalificeren. Hoeveel topklassen er komen, is nog onduidelijk. En of die topklasse er komt, is ook nog niet zeker. De voorjaarsvergadering van de KNVB op 31 mei is doorslaggevend. Daarvoor is in de maand februari eerst een reeks bijeenkomsten in de verschillende districten. Daarbij worden de gevolgen pas echt zichtbaar. En dan ook in alle geledingen van de sport, want uiteindelijk gaat het volledige Nederlandse amateurvoetbal met het plan straks op de schop. Geen klasse blijft nog hetzelfde. Eigenlijk begint de cyclus naar hervorming al in 1971. Op dat moment sterft de tweede divisie, die vanaf 1956 een doorgeefluik is tussen amateurs en profs, een stille dood. De tweede divisie is onhaalbaar. Daarna staat de rem er ook stevig op in voetballand. In 1981 wijst het bestuur van het amateurvoetbal de instelling van een topklasse af. En begin 1993 stemt de algemene vergadering betaald voetbal de beoogde invoering van een topklasse unaniem weg. In maart 1997 is er een kentering. Bij een bijeenkomst van de Landelijke Bond van Amateurvoetbalverenigingen (LBA) is een meerderheid van de hoofdklassers nieuwsgierig naar een topklasse. Een commissie mag de haalbaarheid onderzoeken. Doorstroming naar het betaalde voetbal wijzen de clubs echter resoluut af. Amateurs moeten amateurs blijven. In maart 1999 komt een onwezenlijk plan uit de hoed van het voetbal. Een werkgroep adviseert na een bedrijfstakonderzoek de vrijdagavond (!) als vaste speeldag voor een nieuw te vormen topklasse. De twee topklassen moeten regionaal en gemengd (zaterdag- en zondag) worden samengesteld. Nog diezelfde maand torpedeert het bondsbestuur van de KNVB het plan. Twee (gemengde) topklassen vinden wel de goedkeuring van de KNVB-officials. Dat er animo is, blijkt vervolgens in april. Uit een enquête van Fred Admiraal (ARC) en Pascal Jongsma (Huizen) blijkt dat ruim dertig procent van de amateurvoetballers in de zaterdaghoofdklasse voorstander is van de topklasse. In het zondagvoetbal is dat net geen zestig procent. Maar; meer dan de helft (zaterdag en zondag samen) is tegen. In oktober 1999 schrijft KNVB-voorzitter Jeu Sprengers dat de topklasse in het seizoen 2001-2002 een feit moet zijn. Dus gaat er weer een werkgroep aan de slag; de zogenoemde Groep van Zes. Dit comité vertegenwoordigt de clubs uit de verschillende hoofdklassen en legt in maart 2001 een plan neer bij de hoofdklassers. Het voorstel behelst drie gemengde en regionaal ingedeelde topklassen. De KNVB werkt die formule verder uit. Er wordt begin 2002 een enquête gehouden onder de hoofdklassers. De conclusie, in augustus dat jaar, is vernietigend. Er is binnen het amateurvoetbal te weinig draagvlak voor de topklasse. Met name de zaterdagclubs zijn tegen. De KNVB houdt voet bij stuk en gaat opnieuw bij de clubs te rade. In februari 2006 stelt het Centraal Orgaan Hoofdklasse (COH) dat 'een grote meerderheid van de hoofdklassers' de topklasse verwerpt. Die mening wordt onderstreept door een enquête van dagblad AD. In juni 2007 zijn 45 van de 84 hoofdklassers faliekant tegen de invoering de topklasse (in 2009). De weerstand komt vooral van de zaterdagclubs. Toch zet de KNVB door. En daarvan is een grootscheepse campagne. De voetbalbond is positief, maar stuit ook op weerstand. Zo spreekt de hoofdklasse C van het zaterdagvoetbal een 'veto' uit over de topklasse. Het plan is de ondergang van topamateurvoetbal, stellen zij vast. Het tekent de oppositie. Vooral het zaterdagvoetbal blijft tegen. Dat is ook de 'gezonde' tak bij de amateurs. Maar hoe nu verder? Het COH buigt zich op 10 februari over de plannen van de KNVB. In dezelfde maand kunnen de clubs tijdens informatiebijeenkomsten in de KNVB-districten vragen stellen en opmerkingen maken over het voorliggende rapport. Op 17 maart wordt het uiteindelijke voorstel besproken tijdens een vergadering van het bestuur amateurvoetbal. De uiteindelijke beslissing valt vervolgens op 31 mei 2008, de dag dat ook de overschrijvingstermijn sluit. De afgevaardigden uit het amateurvoetbal spreken zich dan tijdens de voorjaarsvergadering uit over de topklasse. Krijgt het plan voldoende steun, dan begint de topklasse in het seizoen 2009-2010.